Leo Starink en Manon Wille hebben een artikel geschreven over biodiversiteit. Lees hier meer over de wensen van de inwoners van Overbetuwe, meervoudig ruimtegebruik en de rol van de gemeente Overbetuwe hierin.

Dit artikel is geschreven door Leo Starink en Manon Wille ter gelegenheid van Leo’s afscheid als burgerlid.

Bespiegelingen

De biodiversiteit is groot als er een groot aantal soorten en/of ecosystemen zijn. Maar: hoe monitor je dat? Het verkrijgen en beoordelen van gegevens is moeilijk, zowel kwantitatief (hoeveel zijn er van één soort?), maar ook kwalitatief (is de hoeveelheid individuen groot genoeg voor een goed functionerende populatie?). En wanneer is genoeg ook daadwerkelijk genoeg?

De vraag is hoe je dit dilemma kunt oplossen. Om te beginnen zou je het onderwerp bespreekbaar moeten maken en constateren dat er minder individuen van een bepaalde soort zijn. Je zou ook per regio kunnen bekijken dat gemeente x veel soort a heeft, maar de gemeente y veel van soort b. Het is niet noodzakelijk dat álle soorten in elke gemeente aanwezig zijn.

Wat willen inwoners in Overbetuwe?

De tolerantie van ‘de inwoner’ voor (on)kruid is laag. Daardoor zijn er relatief veel monoculturen. Illustratief is bijvoorbeeld een gazon waar geen (on)kruiden in groeien en dat dus alleen maar Engels Raaigras bevat. Hier is sprake van een lage biodiversiteit, zowel op ecosysteem- als op soortniveau.

Je kunt hier op verschillende manieren mee omgaan: de belevingswaarde van de inwoners kan veranderd worden (tolerantie verhogen). Of ondanks de lage tolerantie kan de gemeente toch proberen zaken te realiseren. Je kunt bijvoorbeeld het gras op enkele plekken niet of minder maaien, waardoor kruiden daar meer kans krijgen en er meer soorten kunnen voorkomen.

Ook kunnen in groenstroken meer bij- of vlindervriendelijke planten geplant worden. Zeker bijen zijn een aansprekende soort hier in de Betuwe, omdat iedereen het belang ziet van hun rol bij de bevruchting in de fruitteelt. En vlinders vinden de meeste mensen mooi.

Leo ziet veel heil in het grijpen van kansen waar ze zijn, bijvoorbeeld door de aanleg van zoiets als een fietsstraat aan te grijpen om ook een ‘biodiversiteitsstraat’ te realiseren.

Er is ook een groep inwoners die heel actief is in en met de natuur. Zo wordt door een Maatschap (“De Eldense blauwe” en Leo Starink) vormgegeven aan de Santackergaard. Dit is een bloemen- en voedselbos in De Park (Park Lingezegen), waar diverse bloemen op duurzame wijze geteeld worden. In het najaar van 2018 start een proef met het telen van rozen. De opgave hierbij is om niet een monocultuur (van rozen) te creëren.

Meervoudig ruimtegebruik als ruimte schaars is

Meervoudig ruimtegebruik heeft diverse voordelen. In het voorbeeld van een fietsstraat: deze straat wordt vooral gebruikt door scholieren die zo veilig naar school kunnen fietsen. Het feit dat kinderen zo vroeg mogelijk autonoom kunnen zijn, blijkt een positief effect te hebben op het geluk van de bevolking. Want autonomie is een belangrijke geluksfactor. Als autonomie zo belangrijk is, dan hebben we er als samenleving ook wat voor over, ook voor een ‘dure’ fiets- cq biodiversiteitsstraat.

In het buitengebied verwacht Leo veel van het verbinden van natuur(-lijker) gebieden. Het verbinden van gebieden kan bijvoorbeeld door natuurvriendelijk akkerrandenbeheer en door stapstenen.

Stapstenen zijn kleine gebiedjes op korte afstand van elkaar die natuurvriendelijk zijn ingericht, zodat (met name) fauna zich over grotere afstanden kan verplaatsen tussen grotere leefgebieden. Ook hier kan worden aangesloten bij ander ruimtegebruik, bijvoorbeeld langs een watergang of langs een B-weggetje.

Rol gemeente

De gemeente kan op een aantal punten een rol spelen: op gemeentelijke gronden (eigendommen), op het gebied van voorlichting en educatie en door rond vergunningen voorwaarden te stellen. De gemeente heeft ook een stimulerende rol, bijvoorbeeld door financiën beschikbaar te stellen voor een bepaald doel. Zo financiert de gemeente natuureducatie. Dit is nu vooral gericht op kinderen via NME (Natuur- en milieueducatie).

Voor Leo is nog onduidelijk hoe de rol van de gemeente zou kunnen zijn als het bijvoorbeeld gaat om de beoordeling van een Omgevingsvergunning voor de kap van een boom. Mag je dan bijvoorbeeld vragen om te compenseren voor het feit dat er minder fijnstof wordt afgevangen, minder CO2 wordt afgevangen of minder koelte gerealiseerd wordt?

Uiteraard blijft GroenLinks Overbetuwe, ondanks het afscheid van Leo Starink, de ontwikkelingen omtrent biodiversiteit in Overbetuwe op de voet volgen.