Door het coronavirus zijn de echte problemen van de klimaatveranderingen op de achtergrond geraakt. Bij talkshows en verkiezingscampagnes komt het nauwelijks aan bod. 2020 had een oogstjaar van uitgebreide aandacht voor de ecologische crisis moeten worden maar de Klimaattop in Glasgow is uitgesteld en de Green Deal van de EU lijkt vertraging op te lopen. De klimaatbeweging kan nauwelijks de straat op door de anderhalve meter regel, maar zet de acties online voort. Het momentum naar Glasgow lijkt verdwenen…
Door corona kwam wereldwijd het geglobaliseerde kapitalisme tot stilstand, zagen we hoe CO2 -uitstoot drastisch omlaag ging en leek de stikstofproblematiek in één klap verholpen. We zien nu hoe nauw de band is tussen ecologische crisis en ons economische systeem. Maar straks draait de economie weer en zijn we geen stap dichter gekomen bij een oplossing. Er zijn structurele veranderingen nodig; het virus is helemaal geen zegen voor het milieu.
Er werd al lang (tientallen jaren) gewaarschuwd tegen een virusramp die zonder gedegen voorbereiding zou kunnen uitgroeien tot een pandemie. Parallellen met de klimaatcrisis dringen zich op. De meeste machthebbers onderschrijven de zorgen wel, maar doen vervolgens erg weinig, anders was de fossiele industrie al aangepakt, het vliegticket fors duurder geworden en de miljarden subsidiesteun aan die fossiele bedrijven stopgezet. Dan was de ongebreidelde vrijhandel al lang beteugeld. Bij corona zagen we dat eerst het water tot de lippen moet staan voordat de economische groei wordt opgegeven. Helaas lijden politici aan bijziendheid; rampen in de toekomst worden genegeerd. Het coronavirus komt wel onder controle maar dat gaat met de klimaatcrisis niet zomaar lukken.
De burger een schuldcomplex aanpraten omdat hij zijn voetafdrukken niet van 3,6 naar 1 heeft teruggebracht, de luchtvervuiling niet van 400ppm naar 300ppm heeft gekregen en zo de opwarming boven 1,5 0 C zal stuwen, is een erg goedkope truc. In tegendeel je persoonlijke inzet helpt nauwelijks. Sinds 1991, het jaar van “een beter milieu begin bij zelf”-campagne van start ging, is de wereldwijde CO2-uistoot met meer dan 57% gestegen.
Het zijn de CO2 uitstotende industrieën, stikstof uitstotende boerenbedrijven, energiecentrales, vliegverkeer en andere vormen van vervoer die zwaar moeten worden aangepakt. Slechts 100 bedrijven in de wereld zijn verantwoordelijk voor meer dan 70% van alle broeikasgasemissies sinds 1988, en in ons land stoten de tien grootste vervuilers drie keer zoveel uit als alle huishoudens bij elkaar. Het lijkt wel alsof er eerst een massa slachtoffers moet vallen voordat er actie ondernomen wordt. Ver voor 1953 was de zwakte van de Zeeuwse dijken ook al bekend, je hebt blijkbaar eerst veel slachtoffers nodig voordat er een deltaplan gemaakt en uitgevoerd wordt. Het vervelende bij klimaatveranderingen is dat je niet even de knop terug kunt draaien. En door te lobbyen werken alle grote bedrijven eraan om onder de klimaatregels uit te komen.
Nu is de kans om de luchtvaartsector grondig te laten krimpen, zorgsector beter te betalen, rijke particulieren en multinationals veel meer belasting te laten betalen. Kunnen we loskomen van de obsessie van een nog beter leven en grenzeloze groei? Er zijn alternatieven voorhanden maar zonder politieke mobilisatie wordt het niets.
Iedereen die het klimaat een goed hart toedraagt, moet zich realiseren dat het na dertig jaar praten met fossiele bedrijven eindelijk tijd wordt om de kalkoen niet mee te laten beslissen over het kerstdiner! Weg met de milieucriminelen.